Specialisatie "De Overgang"

Naar aanleiding van mijn opleiding tot Natuurkundig klinisch aromatherapeut heb ik een scriptie geschreven waarin ik heb onderzocht of aromatherapie ondersteuning kan bieden bij klachten in de overgang. Mijn conclusie was dat het toevoegen van aromatherapie in de behandeling van klachten die voorkomen uit hormonale onbalans verlichting kan geven en ondersteuning kan bieden op het gebied van psychische en lichamelijke stress, bij het verbeteren van stemmingswisselingen en slaapproblemen, verminderen van opvliegers, libidoproblemen en vaginale droogte.

Door deze verscheidenheid aan klachten zowel op psychische als op lichamelijk vlak, kan aromatherapie in de vaak lange periode van onbalans met de daaruit voortvloeiende klachten, een waardevolle behandeling in de overgang zijn. 

In de overgangsperiode kunnen vrouwen diverse klachten hebben die gerelateerd zijn aan de verminderde hormoonaanmaak of verandering van hormoonspiegels. Gemiddeld 85% van de vrouwen lijdt aan 1 of meerdere symptomen.

De hormonen oestrogeen en progesteron houden elkaar in evenwicht. Als daar verandering in komt, kunnen daar diverse klachten uit voortkomen.

Stress, een verstoord bioritme, en xeno-oestrogenen, kunnen ervoor zorgen dat een lichaam niet optimaal kan werken en zo klachten in het hormoonsysteem veroorzaken.

Klachten die rechtstreeks het gevolg zijn van verminderde hormoonaanmaak door eierstokken zijn:

-              Veranderingen in de menstruatie, zoals onregelmatige menstruatiecyclus en verandering in
              volume van bloedingen.
-              Opvliegers
-              Nachtzweten
-              Vaginale veranderingen, atrofie en meer kans op vaginale infecties
-              Urineverlies en blaasontstekingen

Klachten die uitgelokt worden of verergeren door veranderingen in hormoonbalans zijn o.a.:

-              Droge ogen, mond en neus
-              Hoofdpijn, migraine
-              Hartkloppingen
-              Hoge bloeddruk
-              Slaapproblemen zoals, slecht inslapen en vaak wakker worden
-              Spier-en gewrichtsklachten
-              Pijnlijke borsten
-              Psychische en mentale klachten zoals, stemmingswisselingen, depressieve gevoelens,
              boosheid, snel geïrriteerd, overgevoeligheid voor prikkels, angst en paniekstoornissen,
              geheugen en concentratiestoornissen, verminderde denksnelheid.
-              Botontkalking/osteoporose

In een onderzoek onder 6079 vrouwen in de leeftijd van 40 tot 59 jaar, werd aangetoond dat 56,6 % van deze vrouwen leed aan slapeloosheid en-of slechte slaapkwaliteit. Vasomotorische klachten, depressie stemming en angst lagen veelal hieraan ten grondslag. De vrouwen met slapeloosheid vertoonden 2-voudige ernst van de symptomen van de menopauze, die werd vertaald naar 6 tot 8 maal hoger risico op verminderde kwaliteit van leven.  (Juan E Blümel, 2012)

Spierpijn en gewrichtsklachten door de overgang?
Spier -en gewrichtsklachten komen vaak voor in de perimenopauze. Deze periode wordt gekenmerkt door opmerkelijke schommelingen van de geslachtshormonen. De schommelingen worden geassocieerd met het centrale zenuwstelsel en kunnen met de schommelingen in bloedspiegels zorgen voor een andere pijnbeleving. Een hogere ernst en frequentie van pijn worden gekoppeld aan een negatieve stemming. Vooral in de perimenopauze is dit een enorme gezondheidslast, zowel fysiek als psychologisch.  (Chang-bo Lu)                                                                                                           

Overgang en massage
Over het algemeen wordt er weinig aandacht besteed aan hoe vrouwen de overgang ervaren. Vaak is de overgang een tijd waarin vrouwen zich kwetsbaar voelen en er veranderingen plaatsvinden, zowel lichamelijk als geestelijk. Persoonlijke en op maat gemaakte gezondheidszorg kan helpen om de klachten te verminderen. Hierbij moet gekeken worden naar de persoonlijke behoeften, voorkeur en verwachtingen.

Het verraste mij op een positieve manier, dat in de onderzoeken die ik heb bestudeerd, veel aromatische toepassingen gecombineerd werden met massage. Dit bevestigd mijn overtuiging dat de combinatie van massage en aromatherapie een waardevolle behandeling  is voor vrouwen in de overgang.

Veel vrouwen in de leeftijd van 45 jaar en ouder hebben gezorgd voor anderen, zijn druk bezig geweest met gezin, werk en andere sociale verplichtingen en zijn afgedwaald van hun gevoel en de behoeften die zij nodig hebben. Aanraking door massage laat je weer bewust worden van wie je bent en geeft energie. 

Het effect van massage in combinatie met aromatherapie versterkt de werking. De werking van de massage met etherische oliën werkt op verschillende vlakken.

- Via de huid worden de basisolie en de werkzame stoffen van de etherische oliën opgenomen, die
  vervolgens in de bloedbaan komen en zo de lichaamsweefsels en organen bereikt, waar het zijn
  werk kan doen.
- Tijdens de massage komen de vluchtige stoffen vrij die geïnhaleerd worden. De werkzame stoffen
  komen zo via de longen in de bloedsomloop terecht.
- Door inhalatie is er een directe verbinding met het limbische systeem, waardoor het een
  psychisch/emotionele werking heeft.
- De werking van de massage op het lichaam.    

Dagelijkse routine
Om de dagelijkse routine zo prettig mogelijk te maken en zo min mogelijk last te hebben van overgangsklachten kunnen de volgende gebruiken helpen:

- Bij opvliegers is het gebruik van katoenen kleding prettig om te dragen, eventueel in laagjes, zodat
  er iets uit kan. Bij (nacht)zweten wordt het gebruik van katoenen beddengoed aangeraden. Katoen
  is zacht, luchtdoorlatend en neemt goed vocht op.
- Regelmatig rust nemen.
- Zorgen voor een goede ademhaling.
- Zorgen voor beweging en regelmatig krachttraining.
- Erkennen van jezelf als een wijze vrouw!

De resultaten van mijn onderzoek laten zien dat het lichaam van de vrouw een natuurlijk patroon volgt naar aanleiding van het opraken van de eitjes en de daarop volgende reactie van hormonen. Deze verandering  kan een diversiteit aan klachten veroorzaken.  Door externe factoren zoals psychische sociale druk, xeno-oestrogenen, minder beweging en te weinig juiste voedingsstoffen, kunnen deze klachten worden versterkt. Veel klachten komen ook door onbalans in rust en inspanning, dit werkt door in het hormoonsysteem en organen. De stress die hierbij vrij komt zorgt voor verkeerde signalen, waardoor het lichaam in onbalans komt. Als je het op die manier bekijkt zie je dat je met aromatherapie veel kan inzetten om het lichaam rust en ontspanning te geven, waardoor het lichaam de balans weer kan vinden. Ook kan het de stemming positief beïnvloeden en pijn bestrijden.

Heb jij naar aanleiding van deze informatie behoefte aan een ontspannende massage of een aromatherapeutisch consult, maak dan een afspraak voor een vrijblijvend gesprek.